W ciągu ostatnich kilku lat zmianie uległy czynniki kształtujące stopień pokrycia zapotrzebowania na wodę pitną na terenie Świnoujścia. Do głównych uwarunkowań mających wpływ na obecną sytuację dotyczącą zaopatrzenia w wodę należy przede wszystkim ograniczenie dotychczasowych zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych, wprowadzonych decyzją Ministra Środowiska z dnia 07.03.2016 r., Skutkuje to koniecznością zmniejszenia łącznego poboru wody w istniejących ujęciach wody (Granica i Wydrzany) z obecnego dopuszczalnego poziomu 10 000 m3/dobę do 7010 m3/dobę . Dla części prawobrzeżnej miasta Świnoujście wyżej przywołana decyzja nie spowodowała ograniczeń zasobów dyspozycyjnych.

Kolejnym uwarunkowaniem mającym znaczący wpływ na zabezpieczenie pokrycia zapotrzebowania na wodę jest prognozowany, znaczący wzrost zużycia wody . Prognoza zapotrzebowania na wodę , uwzględniająca rozwój miasta Świnoujście, w szczególności w zakresie budowy nowych hoteli i apartamentów w lewobrzeżnej części Świnoujścia, wskazuje na wzrost zapotrzebowania na wodę w okresie 20 lat o prawie 30 %. Oznacza to , że konieczne są działania mające na celu pozyskanie dodatkowej ilości wody dla pokrycia perspektywicznego zapotrzebowania Świnoujścia na wodę pitną. W związku z powyższym Miasto Świnoujście poprzez ZWiK Sp. z o.o. podjęło intensywne działania mające na celu:

1. bardziej racjonalną gospodarkę zasobami wodnymi,
2. pozyskanie alternatywnego źródła zaopatrzenia w wodę miasta Świnoujście.

W ramach racjonalizacji zużycia wody na potrzeby miasta zrealizowane zostały następujące inwestycje:

1. Wykonanie stałego monitoringu pracy sieci wodociągowej poprzez budowę komór pomiarowych w wybranych punktach sieci wodociągowej z urządzeniami do pomiaru przepływu i ciśnienia wody w sieci ;
2. Zakup urządzeń do diagnostyki szczelności sieci wodociągowej . Obecnie prowadzone są systematyczne kontrole poszczególnych obszarów miasta , co pozwala na szybszą lokalizację i usuwanie na bieżąco pojawiających się wycieków wody;
3. Montaż urządzeń kontrolnopomiarowych do utrzymania stałego zakresu ciśnienia wody podawanej z ujęć Wydrzany i Granica ( pomiar ciśnienia , falowniki regulujące pracę pomp i przepustnice regulacyjne). Ograniczyło to w znacznym stopniu występowanie skoków ciśnienia i wywołanych tym awarii w sieciach magistralnych.
4. Sukcesywna wymiana wyeksploatowanych sieci i przyłączy wodociągowych.

Wprowadzone dotychczas działania , opisane w punktach 1-4 , pozwoliły na obniżenie strat wody w sieci wodociągowej z 21 % niecałych do 12 %.

5. W 2018 r. zaprzestano poboru wody ze studni na oczyszczalni ścieków w Świnoujściu , wykorzystywanej jako woda technologiczna . Obecnie do celów technologicznych oczyszczalni ścieków w większości wykorzystywany jest ściek oczyszczony.
6. Kolejnym zrealizowanym przez ZWiK zadaniem związanym ze zwiększeniem możliwości pokrycia zapotrzebowania na wodę jest zwiększenie wydajności ujęcia wody i technologii stacji uzdatniania Granica. W związku z koniecznością wprowadzenia docelowych ograniczeń w ilości ujmowanej wody na ujęciu Wydrzany, zaplanowano i wykonano prace modernizacyjne technologii stacji uzdatniania Granica mające na celu uzyskanie zwiększonej ilości wody do picia zgodnej z normą. Przed modernizacją ze stacji uzyskiwano wodę o parametrach zgodnych z normą przy maksymalnej wydajności 160 m3/h. Po przeprowadzonej modernizacji stacja może pracować przy wydajności 210 m3/h uzyskując parametry wody uzdatnionej zgodnej z obowiązującymi przepisami. 
7. W 2016 r. przeprowadzono badania geoelektryczne-elektrooporowe na obszarze strefy ochronnej ujęcia Granica i Wydrzany , które pozwoliły wytypować korzystne lokalizacje pod nowe studnie. W 2018 r. opracowano projekty robót geologicznych na wykonanie w/w otworów. W ramach posiadanych środków finansowych, wykonywane są stopniowo nowe studnie zarówno na ujęciu Granica jak i ujęciu Wydrzany , co ma za zadanie zmniejszenie poboru wody w rejonie zagrożonym wzrostem zasolenia . 
8. W celu zrównoważenia szczytowego, godzinowego zapotrzebowania na wodę ( w szczególności w okresie sezonu letniego) oraz uzyskania możliwości mieszania wody uzdatnianej produkowanej przez SUW Wydrzany i planowanej do pozyskania z zewnętrznego źródła ( Kodrąbek, Mulnik) zakończono wykonanie zbiornika retencyjnego wody o objętości 1 tys. m3.

Wyżej opisane działania są zadaniami uzupełniającymi.

Główne działania mające na celu pozyskanie dodatkowej ilości wody dla pokrycia perspektywicznego zapotrzebowania Świnoujścia na wodę pitną prowadzone są obecnie w kierunku wskazania najbardziej optymalnego , ze względów technicznych i ekonomicznych, dodatkowego źródła wody. Obecnie analizowane są trzy warianty zaopatrzenia Świnoujścia w dodatkowe ilości wody:

1. z ujęcia wody głębinowej w Kodrąbku o wydajności 400 m3/h, przewidywane do zaopatrzenia w wodę Gminę Międzyzdroje i Wolin oraz Miasto Świnoujście . Świnoujście ma zabezpieczoną wielkość zasobów wody z tego źródła w ilości 150m3/h.
2. pozyskanie wody powierzchniowej ze starorzecza Mulnik.

Realizacja poszczególnych wariantów przedstawia się następująco:

Pozyskanie dodatkowej ilości wody z ujęcia wody głębinowej w Kodrąbku

W październiku 2011r., nawiązana została współpracę z Gminami Wolin, Dziwnów i Międzyzdroje w ramach projektu: „Poprawa zaopatrzenia w wodę Gmin: Dziwnów, Międzyzdroje, Wolin i Świnoujście” . Projekt przewidywał rozpoznanie i udokumentowanie możliwych do wykorzystania zasobów wód podziemnych Wyspy Wolin (jednostka bilansowa IV- Centralna), rejon Kodrąbka- Kołczewka , w tym zabezpieczenia możliwości pozyskania wody dla Miasta Świnoujście z rejonu Kodrąbka . W wyniku przeprowadzonych działań miasto Świnoujście zyskało możliwość wykorzystania zasobów wody w ilości 150 m3 /h.

Realizacja tego zadania objęła :

• 2012r. - opracowanie Karty Informacyjnej przedsięwzięcia pt: „ Ujęcie Wód podziemnych „Kodrąbek”, gmina Wolin”, oraz „ Projektu robót geologicznych w celu ustalenia zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych z utworów czwartorzędowych dla ujęcia wody „ Kodrąbek”, położonego na Wyspie Wolin”.
• 2013r - opracowanie „Projektu robót geologicznych w celu ustalenia zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych z utworów czwartorzędowych dla ujęcia „Kodrąbek”, położonego na Wyspie Wolin, etap 2”. 
• 2013r.-2014 r. wykonanie otworów rozpoznawczych i badawczych oraz opracowanie „Dokumentacji hydrogeologicznej dla ustalenia zasobów eksploatacyjnych ujęcia wód podziemnych z utworów czwartorzędowych w rejonie Kodrąbka, położonego na obszarze wyspy Wolin”.
• 2014 r.- opracowanie Wstępnego Studium Wykonalności dla projektu Pn.: „ Budowa centralnego ujęcia Wody na wyspie Wolin” , które przewiduje przesył wody z ujęcia w Kodrąbku do Stacji uzdatniania w miejscowości Dargobądź, a następnie do zbiorników retencyjnych wybudowanych na terenie istniejącej obecnie stacji uzdatniania wody Wydrzany w Świnoujściu .
• 2015r. – opracowanie „Założeń hydraulicznych dla przesyłu wody do Międzyzdrojów i Świnoujścia wg. Wstępnego Studium Wykonalności dla dla projektu Pn.: „ Budowa centralnego ujęcia Wody na wyspie Wolin”
• 2016 r. – opracowanie „Analizy możliwych źródeł i sposobu finansowania dla Projektu pn.: „Budowa centralnego ujęcia wody na wyspie Wolin”
• 2017 r. - wykonanie koncepcji trasy rurociągów od ujęcia w miejscowości Dargobądź do trzech gmin ( cztery warianty)
• 2018 r. opracowanie Karty Informacyjnej Przedsięwzięcia do uzyskani decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji. Obecnie składany jest wniosek do RZGW o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji.

Opracowanie w/w dokumentów pozwoliło na określenie wstępnych kosztów realizacji inwestycji. Rozpoczęcie realizacji inwestycji wymaga dokładnych uzgodnień między gminami dotyczących zasad realizacji i zweryfikowania obecnego i perspektywicznego zapotrzebowania na wodę. Następnym etapem przygotowania do realizacji inwestycji będzie opracowanie inwentaryzacji przyrodniczej i opracowanie Raportu środowiskowego j w przypadku wskazania takiej konieczności przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska oraz opracowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego do ogłoszenia przetargu na roboty budowlane.

Pozyskanie wody z Mulnika na potrzeby wody pitnej dla Świnoujścia

Na potrzeby wskazania możliwości pozyskania wód powierzchniowych dla produkcji wody pitnej przeprowadzona została analiza hydrogeologiczna która wskazała zasadność przeanalizowania pozyskania wody ze starorzecza Mulnik. W związku z tym analizie zostały poddane różne warianty lokalizacji i typu ujęcia wody w obrębie Mulnika i jako najbardziej korzystne do realizacji i późniejszej eksploatacji wskazano pobór wody bezpośrednio z toni tego akwenu.
Na potrzeby ustalenia najbardziej korzystnej lokalizacji ujęcia wody w Mulniku, w okresie maj/czerwiec 2018 r. zostały przeprowadzone prace sondażowe tj: pomiary batymetryczne oraz na obszarze ok. 22 ha pomiary grubości warstwy osadów i mułu znajdujących się na dnie akwenu. Prowadzone prace badawcze i pomiarowe mają na celu podjęcie decyzji o wyborze najkorzystniejszego wariantu lokalizacji ujęcia wody surowej pod względem jakości i stabilności parametrów wody, co będzie miało znaczący wpływ na przyszłe koszty inwestycji i bezpieczeństwa eksploatacji projektowanej technologii .
Także w tym celu na terenie stacji uzdatniania wody Wydrzany została wybudowana stacja pilotażowa. Stacja służy ustaleniu brzegowych parametrów technologicznych dla budowy ujęcia i stacji uzdatniania oraz ma umożliwić wskazanie potencjalnych słabych punktów technicznych tej inwestycji.

Badania wody pobieranej z Mulnika są prowadzone systematycznie od 2017 roku a na stacji pilotowej od maja tego roku. W maju’2018 opracowany został plan badań pilotowych określający rodzaj i częstotliwość wykonywanych analiz.

Dotychczasowe działania podjęte w związku z przygotowaniem założeń do budowy infrastruktury w zakresie pozyskania wody powierzchniowej na potrzeby wody pitnej dla Świnoujścia obejmowały następujące kroki:

1. Wykonanie zarysu koncepcji uzdatniania powierzchniowej wody zasolonej dla m. Świnoujście . Przyjęto do dalszych analiz założenia technologiczne z wykorzystaniem technologii, opartej o: wstępne uzdatnianie z wykorzystaniem koagulacji, dwustopniową filtrację i ultrafiltrację na membranach, a także odwróconą osmozę do usuwania chlorków.
2. Ustalenie optymalnej lokalizacji ujęcia wody dla Świnoujścia . Opracowanie kompleksowej analizy rozpatrywanych wariantów lokalizacyjnych i technologicznych ujęcia wody,
3. Przeprowadzenie badań pilotowych, których celem było:
   
   • obserwacja jakości wody w ujęciu i zmienności jakości w zakresie podstawowych wskaźników,
   • analiza możliwości uzdatniania wody prowadzone na stacji pilotowej, w układzie technologicznym, zbliżonym do istotnych etapów technologicznych założonych w koncepcji. W tym celu ZWIK wykonał instalację pilotową składającą się z:
   • podczyszczania wstępnego wody na filtrze powolnym (zastępującego tymczasowo
     układ wstępnego uzdatniania obejmujący koagulację)
   • dwustopniowej filtrację na filtrach pospiesznych
   • instalacji badawczej opartej o odwróconą osmozę.
   • wykonano również badania doboru koagulantu.
4. Opracowanie Karty Informacyjnej Przedsięwzięcia oraz Inwentaryzacji przyrodniczej obszaru , na którym planowana jest lokalizacji inwestycji . Są to dokumenty niezbędne do złożenia wniosku o uzyskanie decyzji określającej warunki środowiskowe realizacji inwestycji.
5. Opracowanie projektu strefy ochronnej ujęcia wody powierzchniowej.
6. Złożenie do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji, w oparciu o wyliczenia i analizy zawarte w koncepcji (dotyczące zarówno ujęcia jak i samej stacji uzdatniania wody, łącznie z odprowadzeniem odcieków, powstających w toku uzdatniania wody oraz wymagane informacje przyrodnicze uzyskane podczas wykonania inwentaryzacji przyrodniczej.
7. Wykonanie wierceń i badań geotechnicznych i hydrochemicznych oraz badań osadów z Mulnika, na potrzeby sformułowania założeń projektowych do budowy ujęcia wody w Mulniku oraz sposobu zagospodarowania refulatu z pogłębiania Mulnika.

Wykaz działań planowanych do realizacji w latach 2019-2022, w odniesieniu do koncepcji pozyskania wody powierzchniowej.

1. Sformułowanie końcowych wniosków technologicznych w koncepcji technologiczno – technicznej Stacji Uzdatniania Wody, opartych o przeprowadzone badania technologiczne i uzyskane wyniki efektywności poszczególnych procesów. Określenie szacunkowych kosztów inwestycyjnych w oparciu o wstępne kosztorysy uwzględniające konkretne ceny elementów składowych instalacji, w tym przeprowadzenie dialogu technicznego z potencjalnymi wykonawcami inwestycji.
2. Opracowanie PFU dla realizacji inwestycji w systemie zaprojektuj/wybuduj, opartych o opracowaną koncepcję techniczną ,zarówno dla ujęcia jak i dla stacji uzdatniania wody i wymogów określonych w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji ( w trakcie procedowania).
3. Ogłoszenie i przeprowadzenie zamówienia w formule Zaprojektuj/Wybuduj .
4. Podpisanie umowy i opracowanie dokumentacji budowlanej wraz ze złożeniem wniosków o pozwolenie na budowę ( listopad 2019 – grudzień 2020) , oraz :
   
   • Wniosku o pozwolenie wodnoprawne na wykonanie ujęcia wody powierzchniowej i ustalenie strefy ochronnej ujęcia;
   • Wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód oraz odprowadzenie odcieków i popłuczyn ze stacji uzdatniania wody;
   • uzyskanie ostatecznej Decyzji Środowiskowej ( w przypadku braku konieczności sporządzenia Raportu Oddziaływania na Środowisko);
   • uzyskanie niezbędnych uzgodnień dotyczących budowy ujęcia wody z administratorem (właścicielem) Mulnika oraz wymaganych przepisami na szczeblu ministerstw;
   • uzyskanie uzgodnień z dostawcą energii elektrycznej w sprawie dostaw energii elektrycznej;
   • uzyskanie uzgodnień z Lasami Państwowymi w sprawie prowadzenia lokalizacji infrastruktury na ich terenie ( uzyskano wstępne zgody na lokalizację rurociągów). W zakresie budowy pompowni wody surowej na terenie Lasów konieczne jest wystąpienie do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych o wyłączenie z produkcji leśnej terenu przewidzianego pod pompownię .
   • uzyskanie Decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego.
5. Rozpoczęcie prac budowlanych przełom 2020/2021 roku.

Po doprecyzowaniu założeń technologicznych i warunków formalnych dla inwestycji pozyskania wody powierzchniowej na potrzeby produkcji wody pitnej, możliwe będzie określenie szacunkowych kosztów realizacji ujęcia i stacji uzdatniania .

W związku z tym , że znaczny zakres inwestycji ma przebiegać przez Teren Lasów Państwowych, przeprowadzono wizję lokalną z Nadleśnictwem Międzyzdroje w celu potwierdzenia możliwości lokalizacji ujęcia i rurociągów przesyłowych na terenie lasów. Ponadto, po wstępnych ustaleniach, ZWiK wystąpił do Urzędu Morskiego o określenie warunków realizacji ujęcia wody w Mulniku oraz możliwości zagospodarowania urobku z pogłębiania i oczyszczania Mulnika.

Załączniki:

• Schemat zdefiniowanych tras magistrali wodociągowych z ujęcia Kodrąbek do gmin Wolin, Międzyzdroje, Świnoujście
• Mulnik - plan infrastruktury
• Mulnik - schemat stacji uzdatniania